Energieverbruik en productie november 2020

Sinterklaas is al weer een week het land uit, tijd dus om de energiecijfertjes van november 2020 door te akkeren. Aangezien het in november warmer was dan in 2019 heb ik me voorgenomen om de jaarcijfers van 2020 ook te gaan vergelijken met het gemiddeld aantal graaddagen van de vorige eeuw. Dat is nog even puzzelen om te komen tot vergelijkbare cijfers, omdat de meeste landelijke cijfers uitgaan van weerstation De Bilt en ik weerstation Rotterdam als referentie hanteer. Dat kan betekenen dat er volgend jaar een bericht komt waarin alle getallen omgerekend zijn naar weerstation De Bilt.

Cijfertjes

Bruto energieverbruik

Ons bruto energieverbruik, dus het energieverbruik zonder wat we opwekken ligt tot en met november 20% lager dan gemiddeld in voorgaande jaren. Ik heb geen reden om te verwachten dat dit in december nog erg gaat veranderen. De daling die sinds maart 2019 zichtbaar is zet dus door. Deels doordat 2020 wederom een warm jaar is, deels door de verandering van wijze van verwarming van ons huis. Als ik corrigeer voor het warmere weer blijft een daling van 19% van ons bruto energieverbruik over.

Bij het netto energieverbruik is het effect nog steviger zichtbaar. Tot en met november hebben we zo’n 2.500 kWh ingekocht. De rest wekken we zelf op met onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. Volgend jaar gaat er op dat punt wel wat veranderen, omdat we overstappen naar Energiek Schiedam | om. Dat betekent dat we onze winddelen gaan verkopen.

Energieverbruik per toepassing

In november is vormt het energieverbruik voor verwarming uiteraard weer een groter deel van ons totale energieverbruik dan in de zomermaanden. Toch is de piek tot nu toe ook dit jaar lager dan in voorgaande jaren. Het energieverbruik voor warm water en voor elektrische apparaten ligt nog steeds redelijk constant rond de 500 kWh per maand.

Ook op jaarbasis wordt de uitsplitsing van ons energieverbruik per toepassing ronduit saai. Ik hoop dat ons verbruik voor verwarming deze winter nog wat gaat schommelen, anders wordt het wel een erg saaie bedoening. Het verbruik voor warm water en elektrische apparaten ligt samen rond de 6.000 kWh, waarvan het deel voor warm water geleverd wordt door onze zonneboiler en onze cv-ketel.

Als ik kijk naar het aandeel van de verschillende toepassingen in ons energieverbruik, dan daalt het aandeel voor verwarming nog steeds. Het aandeel van warm water blijft de laatste paar maanden redelijk gelijk, voor het verbruik voor elektrische apparaten stijgt. Wat op zich niet raar is, aangezien er met thuiswerken beduidend vaker laptops en lichten aan zijn, ook hebben we extra wifi-toegangspunten geïnstalleerd voor thuiswerken.

Verwarming

Onze keuze om over te schakelen van een HR-ketel naar infraroodverwarming loopt geregeld tegen de nodige vooroordelen op. Daarom hier toch maar weer even kort de toelichting op onze keuze. Op de eerste plaats wilde we van het gas af en vonden we dat belangrijker dan CO2-reductie. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat ik werkzaam ben in de energietransitie of met CO2-reductie, maar vooral met de wijze waarop bij gaswinning wordt omgegaan met de rechten van bewoners. Al in 2015 schreef ik daar een gastbijdrage over voor Nudge.

Een andere belangrijke reden is dat onze woning met C-label schil (inmiddels officieel tot A-label gedoopt d.m.v. toevoegen van zonneboiler en zonnepanelen) niet geschikt is voor een warmtepomp. Ik heb daar meerdere fabrikanten op bevraagd. De meeste geven aan dat er eerst fors geïsoleerd moet worden, voordat mijn woning geschikt is voor een warmtepomp. De rekening daarvan is fors, alleen al het vervangen van dubbelglas door HR++ kost voor onze woning ruim Euro 20.000. Deels gaat het dan om het vervangen dubbelglas door HR++, deels om het vervangen van oude kozijnen en ruiten. Formeel is in dat laatste geval natuurlijk slechts een klein deel kosten voor extra isolatie, de rest van de kosten moet je echter ook gewoon betalen. Het extra isoleren van onze muren, vloer en dak kost ook geld. Ons gasverbruik voor verwarming lag rond de 600 m3 per jaar, laat isolatie daar 20% op schelen dan daalt ons gasverbruik met 120 m2 per jaar.

Voor mij valt hoge temperatuur stadsverwarming af voor onze woning. Dat is veel te veel warmte om milieutechnisch interessant te zijn en het levert veel te hoog vastrecht op om interessant te zijn. Warmtepompen vallen technisch af en een bijkomend aandachtspunt vind ik mogelijke geluidsoverlast voor de buren in geval van een lucht-waterwarmtepomp. Er zijn drie opties voor een buitenunit in ons huis: voorgevel (geluid gericht op slaapkamers van overburen op 20 meter afstand), achtergevel (geluid gericht op slaapkamers van buren op 25 meter afstand), zijgevel (geluid boven dakterras buren). Geen van drieën ideaal. Ook zijn onze huidige radiatoren ongeschikt voor lage temperatuur. Met voeding van een hr-ketel hebben ze al moeite om de huiskamer comfortabel te krijgen, doordat ze relatief klein zijn t.o.v. de omvang van onze woonkamer.

In 2018 hebben we na 4 jaar testdraaien in de badkamer besloten om alle niet verblijfsruimtes uit te rusten met infraroodverwarming. Na een aantal gesprekken met de leverancier hebben we besloten een kleine, maar belangrijke, extra stap te maken en ook onze woonkamer met infraroodverwarming uit te rusten. De panelen zijn in maart 2019 geïnstalleerd. Sindsdien gebruiken we infraroodverwarming als hoofdverwarming in onze woning.

Daarbij corrigeer ik mijn verbruikscijfers (nog) niet voor efficiencyverliezen van de verwarming, ik ga uit van wat we afnemen op de meter. Ik blijf corrigeren voor efficiency ook een raar fenomeen vinden, bij de overschakeling naar led-verlichting heb ik de besparing op het elektriciteitsverbruik van apparaten ook niet gecorrigeerd voor de efficiency van gloeilampen. Ik kom de professionele energiebespaaradviseurs echter met alle plezier tegemoet met een verdere uitsplitsing van het energieverbruik, voor nu ben ik daar niet aan toegekomen.

Dan nu op naar de cijfers van ons energieverbruik voor ruimteverwarming in november, deze lagen 26% lager dan in 2019. November 2020 telde 22% minder graaddagen dan november 2019, wat betekent dat een groot deel van het gedaalde energieverbruik aan de zachte november maand lag. Tegelijkertijd zijn we in november 2020 veel meer thuis geweest dan vorig jaar en hebben we ook extra ruimtes verwarmd vanwege thuiswerken. Een temperatuur gecorrigeerde daling van 4% t.o.v. 2019 is dus zacht gezegd onverwacht.

Het energieverbruik per graaddag lag in november 2020 net als in oktober lager dan in 2019, terwijl we dit jaar toch echt meer thuis zijn en meer ruimtes verwarmen. Ook verwarmen we ruimtes langer, de woonkamer wordt nu de hele dag verwarmd. In 2019 werd deze tussen 9 en 15u niet verwarmd.

Op jaarbasis verbruiken we in een standaardjaar (met het gemiddeld aantal graaddagen van de afgelopen 10 jaar) 3.070 kWh. Dat is 46% lager dan ons langjarig gemiddelde verbruik met de HR-ketel. Als geen rekening gehouden wordt met het aantal graaddagen lag ons jaarverbruik over de afgelopen 12 maanden op 2.622 kWh. Dat betekent dat we dus ruim 400 kWh aan energie bespaart hebben doordat de afgelopen 12 maanden warmer zijn dan gemiddeld in de periode 2000-2019.

Energieproductie / herkomst energieverbruik

Een groot deel van de energie die we per maand verbruiken is elektriciteit, zo’n 15% komt op jaarbasis van zonnewarmte. Een klein deel, minder dan 20%, komt nog van aardgas. De overschakeling naar infraroodverwarming is goed terug te zien in onderstaande grafiek.

De elektriciteit die gebruiken wekken we deels zelf op. In november was dat 47% van ons totale verbruik, de overige 53% kopen we in bij onze elektriciteitsleverancier. Ten opzichte van onze HR-ketel levert dat 96% CO2-reductie op (o.b.v. stroometiket 2019), of een stijging van 1% op basis van de Nederlandse elektriciteitsmix in 2019. Tot zover de dwaze beweringen over enorme CO2 stijging ten gevolge van infraroodverwarming. Met de marginale CO2 emissie van het elektriciteitssysteem ga ik niet rekenen, het is m.i. op systeemniveau namelijk niet mogelijk om te bepalen of er een gascentrale bijspringt voor mijn wasmachine of mijn infraroodverwarming, zoals ik ook niet kan nagaan of er ergens een grootverbruiker een tandje terugschakelt ipv de marginale centrale extra stroom te laten produceren.

Op jaarbasis is in onderstaande grafiek wederom goed te zien dat ons energieverbruik stapsgewijs gedaald is sinds begin 2019, waarbij ons gasverbruik is gedaald en ons elektriciteitsverbruik is gestegen. Per saldo zijn we bijna 2.000 kWh gedaald in verbruik.

Ook de mix waar we onze energie vandaan halen is behoorlijk verandert sinds begin 2019. De inkoop van elektriciteit is weer terug in de mix met een aandeel van ruim 20%. Toch is de mix behoorlijk verandert sinds we in 2011 in ons huis zijn gaan wonen. Kochten we in 2012 nog bijna 80% van onze energie in in de vorm van elektriciteit en aardgas, inmiddels wekken we ruim 60% van onze energie zelf op.